ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄: Ελεγκτές δόμησης - Επιθεωρητές δόμησης
Άρθρο 359. Ιδιότητα του ελεγκτή δόμησης
1. Η ιδιότητα του ελεγκτή δόμησης αποκτάται με την εγγραφή του στο μητρώο ελεγκτών δόμησης που τηρείται στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
2. Η ιδιότητα του ελεγκτή δόμησης είναι ασυμβίβαστη με την ιδιότητα του δημοσίου υπαλλήλου ή υπαλλήλου ν.π.Δδ.δ. ή υπαλλήλου στον ευρύτερο δημόσιο τομέα με σχέση δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου.
3. Οι ελεγκτές δόμησης υποχρεούνται στην υποβολή δήλωσης περιουσιακής κατάστασης σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3213/2003 (Α’309) σε περίπτωση που διενεργήσουν ελέγχους για κτίρια και κατασκευές επιφάνειας άνω των χιλίων (1000) τετραγωνικών μέτρων.
Άρθρο 360. Αρμοδιότητες
1. Οι ελεγκτές δόμησης έχουν τις αρμοδιότητες:
α) ελέγχου όλων των κατασκευών, για τις οποίες εκδίδεται άδεια δόμησης, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, ως προς την ορθή εφαρμογή και τήρηση των μελετών σύμφωνα με τις οποίες εκδόθηκε η άδεια.
β) ελέγχου όλων των κατασκευών, ύστερα από επώνυμη καταγγελία ή εντολή της ή του Υπουργού Περιβάλλοντος Ενέργειας.
2. Κατά την άσκηση των παραπάνω αρμοδιοτήτων από τους ελεγκτές δόμησης εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 7 του ν. 2690/1999 (Α’ 45). Ενδεικτικά απαγορεύεται η διενέργεια ελέγχου από ελεγκτή δόμησης, σε κτίριο ή τμήματα αυτού εφόσον: α) στη μελέτη ή κατασκευή ή επίβλεψη, ή διαχείριση ή λειτουργία ή συντήρηση συμμετείχε με οποιοδήποτε τρόπο ο ίδιος ή νομικό πρόσωπο του οποίου είναι μέλος ή εταίρος ή υπάλληλος, β) έχει δικαίωμα κυριότητας, νομής ή κατοχής, ο ίδιος ή συγγενής του έως β' βαθμού ή νομικό πρόσωπο του οποίου ο ίδιος είναι μέλος ή εταίρος ή υπάλληλος.
Άρθρο 361. Προϋποθέσεις εγγραφής στο μητρώο ελεγκτών δόμησης
1. Στο μητρώο των ελεγκτών δόμησης εγγράφονται οι ενδιαφερόμενοι μηχανικοί με δικαίωμα εκπόνησης μελέτης ή επίβλεψης κτιριακών έργων, οι οποίοι είναι:
α) διπλωματούχοι μηχανικοί, μέλη του Τ.Ε.Ε. ή
β) πτυχιούχοι μηχανικοί τεχνολογικής εκπαίδευσης, μέλη της Ε.Ε.Τ.Ε.Μ., ή εγγεγραμμένοι στο βιβλίο τεχνικών επωνυμιών του Τ.Ε.Ε. ή σε αντίστοιχο μητρώο του Τ.Ε.Ε, ή
γ) μηχανικοί που έχουν αποκτήσει αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων στη χώρα μας κατ' εφαρμογή της σχετικής κοινοτικής και εθνικής νομοθεσίας.
2. Στο μητρώο διακρίνονται τρεις (3) κατηγορίες ελεγκτών: α) Στην κατηγορία Ι εγγράφονται οι μηχανικοί, ανεξαρτήτως του χρονικού διαστήματος της επαγγελματικής τους εμπειρίας. Οι ελεγκτές της κατηγορίας Ι δύνανται να διενεργούν ελέγχους για κτίρια και κατασκευές επιφάνειας έως διακόσια πενήντα (250) τετραγωνικά μέτρα ή για εγκαταστάσεις. β) Στην κατηγορία ΙΙ εγγράφονται οι διπλωματούχοι μηχανικοί, μέλη του Τ.Ε.Ε., που έχουν άδεια άσκησης επαγγέλματος τουλάχιστον πέντε (5) ετών, οι πτυχιούχοι μηχανικοί τεχνολογικής εκπαίδευσης που είναι μέλη της Ε.Ε.Τ.Ε.Μ ή εγγεγραμμένοι στο βιβλίο τεχνικών επωνυμιών του Τ.Ε.Ε. ή σε αντίστοιχο μητρώο του Τ.Ε.Ε, τουλάχιστον για πέντε (5) έτη, καθώς και οι μηχανικοί που έχουν αποκτήσει αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων στην Ελλάδα και διαθέτουν συναφή επαγγελματική εμπειρία τουλάχιστον πέντε (5) ετών. Οι ελεγκτές της κατηγορίας ΙΙ δύνανται να διενεργούν ελέγχους για κτίρια και κατασκευές επιφάνειας έως 1.000 τ.μ. ή για εγκαταστάσεις. γ) Στην κατηγορία ΙΙΙ εγγράφονται οι διπλωματούχοι μηχανικοί, μέλη του Τ.Ε.Ε., που έχουν άδεια άσκησης επαγγέλματος τουλάχιστον δέκα (10) ετών, οι πτυχιούχοι μηχανικοί τεχνολογικής εκπαίδευσης που είναι μέλη της Ε.Ε.Τ.Ε.Μ. ή εγγεγραμμένοι στο βιβλίο τεχνικών επωνυμιών του Τ.Ε.Ε. ή σε αντίστοιχο μητρώο του Τ.Ε.Ε , τουλάχιστον για δέκα (10) έτη καθώς και οι μηχανικοί που έχουν αποκτήσει αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων στην Ελλάδα και διαθέτουν συναφή επαγγελματική εμπειρία τουλάχιστον δέκα (10) ετών. Οι ελεγκτές της κατηγορίας III δύνανται να διενεργούν ελέγχους για όλα τα κτίρια και κατασκευές, ανεξαρτήτως επιφάνειας, καθώς και για εγκαταστάσεις. Το αντικείμενο ελέγχου ανά κατηγορία και το είδος εργασιών προσδιορίζεται αντίστοιχα με τα επαγγελματικά δικαιώματα εκπόνησης μελετών και διενέργειας επιβλέψεων των μηχανικών ελεγκτών δόμησης, κατά τις κείμενες διατάξεις.
3. Οι ενδιαφερόμενοι που πληρούν τα προαναφερθέντα προσόντα εγγράφονται στο μητρώο ελεγκτών δόμησης στην κατηγορία που αντιστοιχεί στα έτη ασκήσεως επαγγέλματος, μετά από υποβολή ηλεκτρονικής τυποποιημένης από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αίτηση, με συνημμένο ηλεκτρονικό φάκελο, στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
4. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθορίζεται κάθε άλλο σχετικό θέμα με την τήρηση του μητρώου και την εφαρμογή του παρόντος άρθρου.
Άρθρο 362. Μητρώο ελεγκτών δόμησης
1. Το μητρώο ελεγκτών δόμησης καταρτίζεται και τηρείται στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με τη μορφή ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων, όπου εγγράφονται με αύξοντα αριθμό μητρώου οι ελεγκτές δόμησης. Η κατάρτιση του μητρώου γίνεται ανά αποκεντρωμένη διοίκηση και ανά κλάδο ειδικότητας του μηχανικού. Κάθε ελεγκτής δόμησης, κατά την εγγραφή του στο μητρώο, υποχρεούται να δηλώσει την επαγγελματική του έδρα.
2. Ο αριθμός μητρώου των ελεγκτών δόμησης αναγράφεται υποχρεωτικά στις πράξεις των ελεγκτών δόμησης.
3. Η εγγραφή των ελεγκτών δόμησης στο μητρώο έχει ισχύ πέντε (5) έτη, η οποία και θα μπορεί να παρατείνεται μετά τη λήξη της με ηλεκτρονική αίτηση του ελεγκτή για περαιτέρω χρονικά διαστήματα διάρκειας πέντε (5) ετών.
Άρθρο 363. Σύσταση εποπτικού συμβουλίου
1. Συνιστάται επταμελές εποπτικό συμβούλιο, το οποίο συγκροτείται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και αποτελείται από:
α. έναν πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, ο οποίος υπηρετεί στο γραφείο Νομικού Συμβούλου στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με τον αναπληρωτή του, ως πρόεδρο του συμβουλίου.
β. τον Γενικό Διευθυντή Πολεοδομίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με τον αναπληρωτή του,
γ. τον του Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με τον αναπληρωτή του
δ. τον προϊστάμενο της Διεύθυνσης Αρχιτεκτονικής, Οικοδομικών Κανονισμών και Αδειοδοτήσεων της Γενικής Διεύθυνσης Πολεοδομίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με τον αναπληρωτή του, ε. τον προϊστάμενο της Διεύθυνσης Τοπογραφικών Εφαρμογών της Γενικής Διεύθυνσης Πολεοδομίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με τον αναπληρωτή του,
στ. έναν μηχανικό, εκπρόσωπο του Τ.Ε.Ε., με εμπειρία σε θέματα πολεοδομίας, με τον αναπληρωτή του, οι οποίοι επιλέγονται από την κατηγορία ΙΙΙ των ελεγκτών του μητρώου του άρθρου 361 μετά από ηλεκτρονική κλήρωση,
ζ. έναν πτυχιούχο μηχανικό, εκπρόσωπο της Ε.Ε.Τ.Ε.Μ., με εμπειρία σε θέματα μελέτης και επίβλεψης κτιριακών έργων, με τον αναπληρωτή του, οι οποίοι επιλέγονται από την κατηγορία ΙΙΙ των ελεγκτών του μητρώου του άρθρου 361 μετά από ηλεκτρονική κλήρωση.
2. Με την ίδια ως άνω απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας ορίζεται υπάλληλος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ως γραμματέας του συμβουλίου, με τον αναπληρωτή του.
3. Η θητεία των μελών του εποπτικού συμβουλίου των περ. α’ έως ε’ της παρ. 1 είναι τριετής, ενώ η θητεία των μελών των περ. στ’ και ζ’ της παρ. 1 είναι ετήσια.
Άρθρο 364. Αρμοδιότητες εποπτικού συμβουλίου
1. Το εποπτικό συμβούλιο εξετάζει τις παραβάσεις που διαπιστώνονται στην πράξη βεβαίωσης παράβασης του αντίστοιχου Τμήματος Επιθεωρητών Δόμησης και Κατεδαφίσεων της Γενικής Διεύθυνσης Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και εφόσον ο ελεγκτής δόμησης: α) αναγράφει ή υποβάλλει ανακριβή στοιχεία και δικαιολογητικά, β) παραβιάζει το καθήκον εχεμύθειας και εμπιστευτικότητας, ως προς τη χρήση των στοιχείων και των πληροφοριών που συγκεντρώνει κατά την εκτέλεση του έργου του, γ) προβαίνει σε μη χρηστή χρήση της ιδιότητάς του, δ) εκπληρώνει πλημμελώς τα καθήκοντα του, εισηγείται στον Υπουργό Περιβάλλοντος Ενέργειας την επιβολή διοικητικών κυρώσεων, λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία του σχετικού φακέλου που υποβάλλονται από την . Επίσης ενημερώνει το αρμόδιο πειθαρχικό όργανο και αν υπάρχουν ενδείξεις για τη τέλεση ποινικών αδικημάτων, τον αρμόδιο Εισαγγελέα.
2. Οι διοικητικές κυρώσεις επιβάλλονται με αιτιολογημένη απόφαση του Υπουργού ΠεριβάλλοντοςΕνέργειας, λαμβάνοντας υπόψη ως κριτήρια ιδίως το είδος και τη βαρύτητα της παράβασης, τις συνέπειες που προκύπτουν από αυτή, την επιφάνεια του υπό ελέγχου κτιρίου, το βαθμό υπαιτιότητας ως εξής: α. καταβολή χρηματικού προστίμου από πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ μέχρι πενήντα χιλιάδες (50.000) ευρώ σε περίπτωση υπέρβασης δόμησης έως πεντακόσια (500) τετραγωνικά μέτρα., καθώς και υπέρβασης καθ' ύψος μέχρι δύο (2) μέτρα ή παραβίασης των πλάγιων αποστάσεων μέχρι δύο (2) μέτρα και από πενήντα χιλιάδες και ένα (50.001) ευρώ μέχρι πεντακόσιες χιλιάδες (500.000) ευρώ σε περίπτωση υπέρβασης δόμησης μεγαλύτερης των πεντακοσίων (500) τετραγωνικά μέτρα, καθώς και υπέρβασης καθ' ύψος μεγαλύτερης των δύο (2) μ. ή παραβίασης των πλάγιων αποστάσεων μεγαλύτερης των δύο (2) μέτρα, β. αποκλεισμός του ελεγκτή δόμησης από τη διενέργεια ελέγχων για περίοδο από ένα (1) έως και τρία (3) έτη, γ. οριστική διαγραφή του ελεγκτή δόμησης από το μητρώο, ιδίως στην περίπτωση υποτροπής μετά από αποκλεισμό και δ. απαγόρευση εκπόνησης και υπογραφής μελετών για την έκδοση έγκρισης δόμησης και άδειας δόμησης και απαγόρευση επίβλεψης οικοδομικών εργασιών από τρεις (3) έως δώδεκα (12) μήνες.
3. Κάθε επιβληθείσα διοικητική κύρωση καταγράφεται στο μητρώο ελεγκτών δόμησης τα δε επιβαλλόμενα χρηματικά πρόστιμα βεβαιώνονται, εισπράττονται υπέρ του Δημοσίου, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κ.Ε.Δ.Ε..
4. Ο ελεγκτής δόμησης στον οποίο επιβλήθηκε αφαίρεση άδειας οφείλει μέσα σε δέκα ημέρες από την κοινοποίηση σε αυτόν της σχετικής απόφασης να καταθέσει την άδειά του.
Άρθρο 365. Εξουσιοδοτικές διατάξεις
Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού, καθορίζονται: α) οι κανόνες και οι αρχές που διέπουν την εκτέλεση του έργου των ελεγκτών δόμησης και η κατανομή στις αποκεντρωμένες διοικήσεις και η εξειδίκευσή του στο πλαίσιο της περ. α’ της παρ. 2 του άρθρου 364, β) ο τρόπος υπολογισμού των αποζημιώσεων των ελεγκτών δόμησης σε συνάρτηση με την επιφάνεια, το είδος και την κατηγορία της κατασκευής, ο χρόνος και η διαδικασία καταβολής τους, η υποχρέωση καταβολής και το ύψος του παραβόλου για την εξέταση της επώνυμης καταγγελίας, η απόδοση ποσοστού από το ποσό του ενιαίου ειδικού προστίμου αυθαιρέτου για την πληρωμή των αποζημιώσεων των ελεγκτών δόμησης και κάθε σχετικό θέμα, γ) κάθε σχετικό θέμα που αφορά τις προϋποθέσεις απόκτησης και διατήρησης της ιδιότητας του ελεγκτή δόμησης, την αντικατάστασή τους, τον έλεγχο της τήρησης των καθηκόντων τους, καθώς και την άσκηση του πειθαρχικού ελέγχου, δ) κάθε θέμα σχετικό με την κατάρτιση και διαχείριση του μητρώου ελεγκτών δόμησης, ε) ο καθορισμός του χρηματικού ποσού του προστίμου του άρθρου 364 και η εξειδίκευσή του στο πλαίσιο της περ. α της παρ. 2 του άρθρου 364, στ) τα θέματα της λειτουργίας του εποπτικού συμβουλίου.
ΤΜΗΜΑ I - ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΥΘΑΙΡΕΤΗΣ ΔΟΜΗΣΗΣ